Στους Μύλους της Εξωγής

 

Δημοσιεύουμε σήμερα μια διαδρομή που κάναμε πέρυσι τέτοια εποχή. Αφού φέτος  τα Χριστούγεννα δεν μπορέσαμε να επισκεφτούμε το αγαπημένο μας νησί, αποφασίσαμε να το επισκεφτούμε νοερά, ανακαλώντας τις μαγευτικές εικόνες που αποκομίσαμε εκείνο το απόγευμα του Δεκεμβρίου, λίγο πριν δύσει ο ήλιος, στην κορυφή του βουνού της Εξωγής και συγκεκριμένα στους δύο Μύλους, που στέκουν ακόμη όρθιοι σε πείσμα του καιρού και της εγκατάλειψης

Από πού πάνε για το Περιβόλι;

Στις τάξεις των φυσιολατρών είναι εδραιωμένη η πεποίθηση πως αν υπάρχουν ακόμη κάποιοι κρυφοί παράδεισοι, καλό είναι να παραμένουν – όσο αυτό είναι δυνατόν - κρυφοί και να μην διαφημίζονται από τους επισκέπτες τους, προκειμένου να μη δεχθούν τη μαζική και διαβρωτική εισβολή των τουριστών 

Ένας τέτοιος κρυφός παράδεισος είναι η παραλία Περιβόλι στον κόλπο των Αφαλών. Γνωστή μόνο  στους κατοίκους της γύρω περιοχής και, μέχρι πέρυσι, και στους εραστές του ελεύθερου κάμπινγκ, μιας και ένας υπεραιωνόβιος ελαιώνας έφτανε κυριολεκτικά μέχρι τη θάλασσα, προσφέροντας τη λυτρωτική σκιά του σε λουόμενους και κατασκηνωτές. 

Και λέμε πως έφτανε χρησιμοποιώντας παρελθοντικό χρόνο, γιατί αυτός ο ελαιώνας δεν υπάρχει πια. Το τοπίο που συναντούμε πλέον φτάνοντας εκεί, προκαλεί σοκ και δέος σε όποιον γνώριζε την περιοχή παλαιότερα. Οι ελιές κείτονται κατακρεουργημένες μέσα σε ένα τοπίο που είναι σαν να έχει αλωθεί από δρεπανηφόρα άρματα. Ποιος και γιατί άραγε το έκανε αυτό; Ήθελε να ξεφορτωθεί τις ελιές για να χτίσει; Και για να χτίσει έπρεπε να καταστρέψει δεκάδες ελιές; Ήθελε την ξυλεία; Ήθελε να απαλλαγεί από τους κατασκηνωτές; 

Ό,τι και αν ήθελε, όσο και νομότυπα πιθανόν να κινήθηκε, αυτός που το έκανε σίγουρα δε γνωρίζει τι θα πει μέτρο, τι θα πει σεβασμός στο περιβάλλον και στο ιερό δέντρο της ελιάς αλλά και στην ιστορία αυτού του τόπου και των ανθρώπων που τον δούλευαν με αίμα και ιδρώτα.

Στην πορεία διαπιστώσαμε πως ο δρόμος προς την παραλία αποκρύπτεται. Όχι από φυσιολάτρες, αλλά πιθανότατα από ανθρώπους που κινούνται από ίδιο συμφέρον. Αποφασίσαμε λοιπόν να κάνουμε μια εξαίρεση στην προαναφερθείσα πεποίθηση των φυσιολατρών, η οποία μας βρίσκει γενικά σύμφωνους και να δημοσιοποιήσουμε την ύπαρξη αυτού του κρυφού παραδείσου. Θα εκθέσουμε όσα είδαμε και μας θύμωσαν, ελπίζοντας ότι με αυτό τον τρόπο θα βοηθήσουμε για να μη γίνουν άλλα χειρότερα. Θα δείξουμε, όμως, και τις ομορφιές αυτού του κρυμμένου παραδείσου   

Στην Εξωγή της Λήθης

Κάποτε, πριν από εκατό χρόνια, σ΄αυτό το χωριό ζούσαν πάνω από οχτακόσιοι άνθρωποι. Αν αναλογιστεί κανείς πως τότε οι οικογένειες ήταν πολυμελείς, μπορεί εύκολα να συμπεράνει πως περισότεροι από τους μισούς κατοίκους ήταν μικρά παιδιά που έτρεχαν πάνω κάτω φωνάζοντας και γελώντας στους στενούς και ανηφορικούς δρόμους του χωριού. Πολύ δύσκολο να το φανταστεί κανείς αυτό σήμερα, όταν ξέρει πως το χειμώνα ζουν πλέον 5 άνθρωποι όλοι κι όλοι. Ένα χωριό φάντασμα είναι το χειμώνα το πανέμορφο ορεινό χωριό της Εξωγής με μια θέα που θα ζήλευε και η Σαντορίνη. Κάθε καλοκαίρι ζωντανεύει με τον ερχομό των ξενιτεμένων παιδιών του και των τουριστών. Όπως και να έχει όμως, πολύ περισσότερα είναι τα ερείπια από τα όρθια σπίτια. 

Σ΄αυτά τα ερείπια περιπλανηθήκαμε και αναρωτηθήκαμε για πολλά και κυρίως για τον εξολοθρευτή χρόνο με την τρομερή δύναμη που έχει να σβήνει τα πάντα με το πέρασμά του. Είδαμε κρεβάτια μέσα σε ερείπια στη θέση που βρίσκονταν όταν τα σπίτια εγκαταλείφθηκαν από τους ενοίκους τους - ποιος ξέρει πότε και με ποιο τρόπο. Είδαμε παλιά ελαιοτριβεία που έβγαλαν τον τελευταίο καρπό τους πριν από πολλές δεκαετίες. Είδαμε καμπαναριά αιώνων που στέκουν ακόμη όρθια. Είδαμε δέντρα να φυτρώνουν και να γιγαντώνουν μέσα σε εκκλησίες που κανείς δε θυμάται πια πότε λειτούργησαν για τελευταία φορά 

Η κατάρα του Σολαίρη (3)

Το Βαθύ της Ιθάκης, Le port Vathy, Dans l'ile d'Ithaque, Χρονολογία έκδοσης 1867

Διαβάζουμε το βιβλίο του Πέτρου Βλάχου “Ο τέκτονας Τζιοβάνι Σολαίρ στην Ιθάκη του 1837”. Στη σημερινή ανάρτηση ο Τζιοβάνι Σολαίρ φτάνει στην Ιθάκη το 1831 και ιδρύει τη Μασονική Στοά. Μαθαίνουμε για τους κανόνες και τη σύνθεση της Στοάς αλλά και για τη στάση του ντόπιου πληθυσμού και, ιδιαίτερα, της Εκκλησίας 

Ανωγή - Αη Νικόλας

Με το μονοπάτι αυτό ολοκληρώνουμε το δίκτυο ανάμεσα στο Σταυρό, την Ανωγή και το Κιόνι, με τρία μονοπάτια που έχουν όλα κοινό προορισμό το ξωκλήσι του Άη Νικόλα στη Βίγλα. Τα δύο μονοπάτια ξεκινούν από τον ασφαλτόδρομο που συνδέει το Σταυρό με την Ανωγή και το τρίτο ξεκινάει από τη Ράχη στο Κιόνι. Αν προσθέσουμε, δε, και το μονοπάτι Ανωγή-Κιόνι έχουμε ένα αρκετά εκτεταμένο δίκτυο, όπως απεικονίζεται παραστατικά στην παρακάτω εικόνα, χρησιμοποιώντας όλα τα αρχεία kml από τις αντίστοιχες αναρτήσεις μας. Σίγουρα, αυτό που λείπει είναι η επαναδιάνοιξη του μεγάλου μονοπατιού που συνέδεε το Σταυρό με την Ανωγή. Τα ίχνη του μονοπατιού αυτού υπάρχουν ακόμη, αλλά σε πολλά σημεία χρειάζεται καθαρισμό προκειμένου αυτό να γίνει προσβάσιμο

Με άσπρο χρώμα σημειώνεται ο ασφαλτόδρομος που συνδέει την Ανωγή με το Σταυρό. Με κόκκινο χρώμα, το μεγάλο μονοπάτι που συνδέει την Ανωγή με το Κιόνι. Με κίτρινο χρώμα, το μονοπάτι που θα περιγράψουμε σήμερα, αυτό που συνδέει το εκκλησάκι της Αγίας Παρασκευής με το εκκλησάκι του Άη-Νικόλα. Με πράσινο χρώμα, ένα άλλο μονοπάτι που ξεκινάει από τον ασφαλτόδρομο πιο χαμηλά και καταλήγει και αυτό στον Άη- Νικόλα. Με ροζ χρώμα, το μονοπάτι που συνδέει τον Άη-Νικόλα με τη Βίγλα και τους ανεμόμυλους. Τέλος, με μπλε χρώμα, το μονοπάτι που συνδέει το εκκλησάκι του Άη-Νικόλα με τη Ράχη Κιονίου. Για τα τρία τελευταία μονοπάτια, μπορείτε να δείτε την πρoηγούμενη ανάρτησή μας εδώ

Η Ιθάκη μέσα από τους Tindersticks

Στον πρόσφατο δίσκο των Tindersticks, “No treasure but hope”, που κυκλοφόρησε τον περασμένο Δεκέμβριο, η Ιθάκη πρωταγωνιστεί. Τόσο στο εξώφυλλο του δίσκου, όσο και στο videoclip του τραγουδιού "Pinky in the Daylight", η Ιθάκη είναι παρούσα. Στο videoclip βλέπουμε πανέμορφες εικόνες της Ιθάκης γυρισμένες σε film Super-8, που δίνει την εντύπωση ότι οι εικόνες του είναι τραβηγμένες στη δεκαετία του ’60.

Όπως δήλωσε ο τραγουδιστής του συγκροτήματος Stuart Staples με τη χαρακτηριστική βαριά φωνή, ο οποίος απέκτησε πρόσφατα σπίτι στην Ιθάκη : «Η μουσική του "Pinky in the Daylight" ήρθε σε μένα μέσα από τη σκιά του ήλιου στο κατάστρωμα ενός παλιού μπλε ferry boat που έφευγε από το νησί - μια σπάνια στιγμή ευχαρίστησης και ηρεμίας. Ήθελα να κάνω μια ταινία που να παρουσιάζει την ομορφιά του νησιού και την ομορφιά της Suzanne. Μια ερωτική επιστολή λοιπόν σε Super 8 film».

Το δίκτυο μονοπατιών της Ιθάκης μεγαλώνει

Το δίκτυο μονοπατιών της Ιθάκης διευρύνεται διαρκώς, συνεχίζοντας μια όμορφη ιστορία που πάει αρκετά πίσω στο χρόνο, τουλάχιστον τριάντα χρόνια πριν, όταν κάποιοι άνθρωποι - που τότε ίσως είχαν θεωρηθεί γραφικοί – ξεκίνησαν μία σχεδόν μοναχική προσπάθεια καθαρισμού και αναβίωσης παλιών μονοπατιών, που ο χρόνος και η φύση είχαν εξαφανίσει. Σιγά-σιγά, δεν άργησε να γίνει αντιληπτή και από επίσημους φορείς, όπως ο Δήμος Ιθάκης, η πολλαπλή αξία και χρησιμότητα του ανοίγματος των μονοπατιών. Έτσι, εδώ και αρκετά χρόνια ο δήμος Ιθάκης έχει αναθέσει σε ιδιωτικές εταιρείες τη διάνοιξη, διαμόρφωση, καθαρισμό και σηματοδότηση κάποιων από αυτά τα παλιά μονοπάτια, τοποθετώντας παράλληλα ειδικές πινακίδες στην είσοδό τους. Κατά τη διαδικασία αυτή, δεν έλειψαν και οι αστοχίες.