Ημερολόγιο Αυγούστου 2023

Μέσα στο ζοφερό κλίμα των πυρκαγιών, των πλημμυρών, της διάλυσης κάθε κρατικού και δημόσιου μηχανισμού, του ξεσπιτωμού χιλιάδων  και του χαμού δεκάδων συνανθρώπων μας, εσύ τολμάς να ανεβάζεις ημερολόγια Αυγούστου; Δε γίνεται αλλιώς, προχωράμε, μα δεν ξεχνάμε

30/7 

Ξεκινάμε το ταξίδι με το νου μας στο υπέροχο τραγούδι των μοναδικών Tindersticks, με το βίντεο να είναι γυρισμένο στην Ιθάκη

Ημερολόγιο Αυγούστου 2022

 

Τι είναι αυτό που με κάνει, ενώ οδεύουμε προς τα μέσα του Οχτώβρη, να δημοσιεύσω ένα ημερολόγιο Αυγούστου; Μάλλον, αυτό που με κάνει να γράφω γενικά. Και τι είναι αυτό που με κάνει να γράφω; Γράφω μόνο για μένα; Μάλλον όχι. Τότε για ποιον και γιατί; Όχι πάντως για όλους. Μόνο για όσους μπορούν να  συν – νιώσουν

Μέσα Οχτώβρη λοιπόν. Και ο ποδηλάτης χρόνος έχει βαλθεί να μας ξεθεώσει, κάνοντάς μας μονίμως να απορούμε τι τον έχει πιάσει και τρέχει σαν τρελός. Ή μήπως φταίμε κι εμείς γι' αυτό, αφήνοντας τις ημέρες μας κενές και δίχως νόημα περιμένοντας μια Κυριακή ή κάποιες λίγες ημέρες διακοπών, όπου κι εκεί όμως θα λειτουργήσουμε μέσα στα στενά πλαίσια του homo katanaloticus ;

Ανθρώπων έργα

 

Πίσω από τη βιτρίνα του ακριβού τουρισμού και των γιωτ, υπάρχει και μια άλλη Ιθάκη. Μια Ιθάκη που την ξέρουν λίγοι και που όσοι πλήρεις και αυτάρκεις άνθρωποι δοκιμάσουν να τη γνωρίσουν, είναι βέβαιο πως θα μαγευτούν από την ομορφιά, τη γαλήνη και  τις μυρωδιές της.

Για να γνωρίσει κανείς αυτή την πλευρά της Ιθάκης, θα χρειαστεί ν' αφήσει το αυτοκίνητο, να βάλει στην πλάτη το σακίδιο και να χωθεί σ’ ένα από τα δεκάδες μονοπάτια που διατρέχουν το πλούσιο ορεινό ανάγλυφο του νησιού. Πέρα από τη μαγεία της φύσης, θα έχει την ευκαιρία να συναντήσει ανθρώπινα σημάδια από το μακρινό παρελθόν. Σημάδια που μαρτυρούν τον αγώνα των ανθρώπων εκείνης της εποχής να επιβιώσουν σε ένα περιβάλλον απείρως πιο δύσκολο και πιο επικίνδυνο από το σημερινό

Αυτά τα ανθρώπινα σημάδια από το παρελθόν αποφασίσαμε να αποτυπώσουμε στο φακό κατά τη διάρκεια των πασχαλινών περιπλανήσεων στο αγαπημένο μας νησί. Ανεμόμυλοι, στέρνες, αγροτόσπιτα, μεσαιωνικοί οικισμοί στέκουν ακόμη κόντρα στην εγκατάλειψη και  την αδιαφορία.  Δυστυχώς γι' αυτά τα μνημεία της ανθρώπινης πάλης για επιβίωση, δεν διαφαίνεται κάποια προσπάθεια διάσωσής τους. Ο πανδαμάτωρ χρόνος είναι βέβαιο πως κάποια στιγμή θα τα γκρεμίσει ολοσχερώς και το πιο πιθανό είναι πως στη θέση τους θα στηθούν τα νέα μνημεία, αυτά της "ανάπτυξης" και της λατρείας του χρήματος

Στην Άτοκο

Σήμερα θα αφήσουμε τις πεζοπορικές μας περιπλανήσεις και θα ταξιδέψουμε με μια ψαρόβαρκα μέχρι την Άτοκο, ένα μοναδικής και άγριας ομορφιάς νησί που βρίσκεται 5 ναυτικά μίλια ανατολικά της Ιθάκης. 

Η Άτοκος έχει έκταση ίση περίπου με 5 τετραγωνικά χιλιόμετρα (για να έχουμε μια εικόνα του μεγέθους της, είναι μεγαλύτερη από τους δημοφιλείς Αντίπαξους και ίση με το ένα πέμπτο των Παξών)

Μπορεί να μην έχει κατοίκους, έχει όμως ιδιοκτήτη! ( λεπτομέρειες για τον τρόπο με τον οποίο πάρα πολλά μικρά νησιά του Ιονίου Πελάγους βρέθηκαν να έχουν ιδιοκτήτες, μπορείτε να διαβάσετε στο τέλος της ανάρτησης )

Είναι επίσης, συγκριτικά με το μέγεθός του, εξαιρετικά ορεινό, με υψόμετρο που φτάνει τα 334 μέτρα, κάτι που προς το παρόν το σώζει καθώς κάνει ιδιαίτερα δύσκολη και κοστοβόρα την "αξιοποίηση¨ και εκμετάλλευση του από την εφοπλιστική οικογένεια Τσάκου στην οποία ανήκει

Οι εικόνες που αποκομίσαμε από την επίσκεψή μας στο μοναδικό αυτό νησί, ήταν μοναδικές. Σταχυολογούμε τα εντυπωσιακά απότομα κοφτά βράχια που κόβουν την ανάσα και που συνεχίζουν μέσα στη θάλασσα με την ίδια κλίση, μια μοναδική αμμουδιά που τουλάχιστον μέχρι τις δύο το μεσημέρι είναι απολύτως σκιερή καθώς και μια πολύ όμορφη θαλάσσια σπηλιά

Ας αφήσουμε όμως τις εικόνες να μας ταξιδέψουν  

Από τους Μύλους της Εξωγής στο Σταυρό

 

Σήμερα θα περπατήσουμε από τους Μύλους της Εξωγής μέχρι το χωριό του Σταυρού. Θα βαδίσουμε πάνω στην κορυφογραμμή του βουνού της Εξωγής και θα φτάσουμε  στην εκκλησία της Παναγίας στα Περναράκια. Στη συνέχεια, θα κατηφορίσουμε την πλαγιά του βουνού και, περνώντας από το Ρουσάνο, θα καταλήξουμε στην πλατεία του Σταυρού.

Η διαδρομή, αν προσμετρήσουμε και τα 600 μέτρα ανάβασης που πρέπει να κάνουμε για να βρεθούμε από το χωριό της Εξωγής στους Μύλους, είναι γύρω στα πέντε χιλιόμετρα. Είναι μάλλον μια εύκολη διαδρομή, η οποία όμως θα χρειαστεί αρκετό χρόνο για την ολοκλήρωσή της. Αν συνυπολογίσουμε και τις στάσεις που απαιτούνται για τη λήψη φωτογραφιών, αλλά και για να γεμίσουν οι αισθήσεις μας από τις ομορφιές που συναντούμε σε κάθε μας βήμα, απαιτεί γύρω στις τέσσερεις ώρες. Προτείνεται, όμως, ανεπιφύλακτα. Η εμπειρία είναι μοναδική

Στους Μύλους της Εξωγής

 

Δημοσιεύουμε σήμερα μια διαδρομή που κάναμε πέρυσι τέτοια εποχή. Αφού φέτος  τα Χριστούγεννα δεν μπορέσαμε να επισκεφτούμε το αγαπημένο μας νησί, αποφασίσαμε να το επισκεφτούμε νοερά, ανακαλώντας τις μαγευτικές εικόνες που αποκομίσαμε εκείνο το απόγευμα του Δεκεμβρίου, λίγο πριν δύσει ο ήλιος, στην κορυφή του βουνού της Εξωγής και συγκεκριμένα στους δύο Μύλους, που στέκουν ακόμη όρθιοι σε πείσμα του καιρού και της εγκατάλειψης

Από πού πάνε για το Περιβόλι;

Στις τάξεις των φυσιολατρών είναι εδραιωμένη η πεποίθηση πως αν υπάρχουν ακόμη κάποιοι κρυφοί παράδεισοι, καλό είναι να παραμένουν – όσο αυτό είναι δυνατόν - κρυφοί και να μην διαφημίζονται από τους επισκέπτες τους, προκειμένου να μη δεχθούν τη μαζική και διαβρωτική εισβολή των τουριστών 

Ένας τέτοιος κρυφός παράδεισος είναι η παραλία Περιβόλι στον κόλπο των Αφαλών. Γνωστή μόνο  στους κατοίκους της γύρω περιοχής και, μέχρι πέρυσι, και στους εραστές του ελεύθερου κάμπινγκ, μιας και ένας υπεραιωνόβιος ελαιώνας έφτανε κυριολεκτικά μέχρι τη θάλασσα, προσφέροντας τη λυτρωτική σκιά του σε λουόμενους και κατασκηνωτές. 

Και λέμε πως έφτανε χρησιμοποιώντας παρελθοντικό χρόνο, γιατί αυτός ο ελαιώνας δεν υπάρχει πια. Το τοπίο που συναντούμε πλέον φτάνοντας εκεί, προκαλεί σοκ και δέος σε όποιον γνώριζε την περιοχή παλαιότερα. Οι ελιές κείτονται κατακρεουργημένες μέσα σε ένα τοπίο που είναι σαν να έχει αλωθεί από δρεπανηφόρα άρματα. Ποιος και γιατί άραγε το έκανε αυτό; Ήθελε να ξεφορτωθεί τις ελιές για να χτίσει; Και για να χτίσει έπρεπε να καταστρέψει δεκάδες ελιές; Ήθελε την ξυλεία; Ήθελε να απαλλαγεί από τους κατασκηνωτές; 

Ό,τι και αν ήθελε, όσο και νομότυπα πιθανόν να κινήθηκε, αυτός που το έκανε σίγουρα δε γνωρίζει τι θα πει μέτρο, τι θα πει σεβασμός στο περιβάλλον και στο ιερό δέντρο της ελιάς αλλά και στην ιστορία αυτού του τόπου και των ανθρώπων που τον δούλευαν με αίμα και ιδρώτα.

Στην πορεία διαπιστώσαμε πως ο δρόμος προς την παραλία αποκρύπτεται. Όχι από φυσιολάτρες, αλλά πιθανότατα από ανθρώπους που κινούνται από ίδιο συμφέρον. Αποφασίσαμε λοιπόν να κάνουμε μια εξαίρεση στην προαναφερθείσα πεποίθηση των φυσιολατρών, η οποία μας βρίσκει γενικά σύμφωνους και να δημοσιοποιήσουμε την ύπαρξη αυτού του κρυφού παραδείσου. Θα εκθέσουμε όσα είδαμε και μας θύμωσαν, ελπίζοντας ότι με αυτό τον τρόπο θα βοηθήσουμε για να μη γίνουν άλλα χειρότερα. Θα δείξουμε, όμως, και τις ομορφιές αυτού του κρυμμένου παραδείσου   

Στην Εξωγή της Λήθης

Κάποτε, πριν από εκατό χρόνια, σ΄αυτό το χωριό ζούσαν πάνω από οχτακόσιοι άνθρωποι. Αν αναλογιστεί κανείς πως τότε οι οικογένειες ήταν πολυμελείς, μπορεί εύκολα να συμπεράνει πως περισότεροι από τους μισούς κατοίκους ήταν μικρά παιδιά που έτρεχαν πάνω κάτω φωνάζοντας και γελώντας στους στενούς και ανηφορικούς δρόμους του χωριού. Πολύ δύσκολο να το φανταστεί κανείς αυτό σήμερα, όταν ξέρει πως το χειμώνα ζουν πλέον 5 άνθρωποι όλοι κι όλοι. Ένα χωριό φάντασμα είναι το χειμώνα το πανέμορφο ορεινό χωριό της Εξωγής με μια θέα που θα ζήλευε και η Σαντορίνη. Κάθε καλοκαίρι ζωντανεύει με τον ερχομό των ξενιτεμένων παιδιών του και των τουριστών. Όπως και να έχει όμως, πολύ περισσότερα είναι τα ερείπια από τα όρθια σπίτια. 

Σ΄αυτά τα ερείπια περιπλανηθήκαμε και αναρωτηθήκαμε για πολλά και κυρίως για τον εξολοθρευτή χρόνο με την τρομερή δύναμη που έχει να σβήνει τα πάντα με το πέρασμά του. Είδαμε κρεβάτια μέσα σε ερείπια στη θέση που βρίσκονταν όταν τα σπίτια εγκαταλείφθηκαν από τους ενοίκους τους - ποιος ξέρει πότε και με ποιο τρόπο. Είδαμε παλιά ελαιοτριβεία που έβγαλαν τον τελευταίο καρπό τους πριν από πολλές δεκαετίες. Είδαμε καμπαναριά αιώνων που στέκουν ακόμη όρθια. Είδαμε δέντρα να φυτρώνουν και να γιγαντώνουν μέσα σε εκκλησίες που κανείς δε θυμάται πια πότε λειτούργησαν για τελευταία φορά 

Η κατάρα του Σολαίρη (3)

Το Βαθύ της Ιθάκης, Le port Vathy, Dans l'ile d'Ithaque, Χρονολογία έκδοσης 1867

Διαβάζουμε το βιβλίο του Πέτρου Βλάχου “Ο τέκτονας Τζιοβάνι Σολαίρ στην Ιθάκη του 1837”. Στη σημερινή ανάρτηση ο Τζιοβάνι Σολαίρ φτάνει στην Ιθάκη το 1831 και ιδρύει τη Μασονική Στοά. Μαθαίνουμε για τους κανόνες και τη σύνθεση της Στοάς αλλά και για τη στάση του ντόπιου πληθυσμού και, ιδιαίτερα, της Εκκλησίας 

Ανωγή - Αη Νικόλας

Με το μονοπάτι αυτό ολοκληρώνουμε το δίκτυο ανάμεσα στο Σταυρό, την Ανωγή και το Κιόνι, με τρία μονοπάτια που έχουν όλα κοινό προορισμό το ξωκλήσι του Άη Νικόλα στη Βίγλα. Τα δύο μονοπάτια ξεκινούν από τον ασφαλτόδρομο που συνδέει το Σταυρό με την Ανωγή και το τρίτο ξεκινάει από τη Ράχη στο Κιόνι. Αν προσθέσουμε, δε, και το μονοπάτι Ανωγή-Κιόνι έχουμε ένα αρκετά εκτεταμένο δίκτυο, όπως απεικονίζεται παραστατικά στην παρακάτω εικόνα, χρησιμοποιώντας όλα τα αρχεία kml από τις αντίστοιχες αναρτήσεις μας. Σίγουρα, αυτό που λείπει είναι η επαναδιάνοιξη του μεγάλου μονοπατιού που συνέδεε το Σταυρό με την Ανωγή. Τα ίχνη του μονοπατιού αυτού υπάρχουν ακόμη, αλλά σε πολλά σημεία χρειάζεται καθαρισμό προκειμένου αυτό να γίνει προσβάσιμο

Με άσπρο χρώμα σημειώνεται ο ασφαλτόδρομος που συνδέει την Ανωγή με το Σταυρό. Με κόκκινο χρώμα, το μεγάλο μονοπάτι που συνδέει την Ανωγή με το Κιόνι. Με κίτρινο χρώμα, το μονοπάτι που θα περιγράψουμε σήμερα, αυτό που συνδέει το εκκλησάκι της Αγίας Παρασκευής με το εκκλησάκι του Άη-Νικόλα. Με πράσινο χρώμα, ένα άλλο μονοπάτι που ξεκινάει από τον ασφαλτόδρομο πιο χαμηλά και καταλήγει και αυτό στον Άη- Νικόλα. Με ροζ χρώμα, το μονοπάτι που συνδέει τον Άη-Νικόλα με τη Βίγλα και τους ανεμόμυλους. Τέλος, με μπλε χρώμα, το μονοπάτι που συνδέει το εκκλησάκι του Άη-Νικόλα με τη Ράχη Κιονίου. Για τα τρία τελευταία μονοπάτια, μπορείτε να δείτε την πρoηγούμενη ανάρτησή μας εδώ